Copingstrategieën? Voor 5-jarigen?

Coping is alles wat mensen doen om met stressvolle en moeilijke situaties om te gaan. Dat geldt voor kinderen net zozeer als voor volwassenen. Het is belangrijk kinderen weerbaar te maken op het moment dat hun wereld opengaat voor allerlei sociale relaties, vaak vanaf hun vijfde. Een goede copingstrategie kan helpen de situatie te veranderen, of maken dat iemand zich beter voelt, en nog beter beide. Een kind met verdriet omdat het wordt buitengesloten, kan leren een ander vriendje te vragen om mee te spelen. Zelf iets kunnen ondernemen is dan veel waard.

Hoe werkt het?

De methode is niet zwaar op de hand, en ook niet zweverig of vrijblijvend, maar praktisch en concreet. Vaardigheden die de kinderen via Zippy’s Vrienden krijgen aangeleerd, nemen ze mee als puber en volwassene. Het programma is door wetenschappers ontwikkeld om psychische problemen op latere leeftijd te voorkomen. ‘Veel ellende bij jongeren ontstaat als ze geen uitweg weten voor hun nare gevoelens’, zei Erik-Jan de Wilde van het Nationaal Jeugdinstituut over de lesmethode in de Volkskrant. ‘Mensen kunnen zich gaan opsluiten of vluchten in zelfbeschadiging. Achter deze methode zit de goede gedachte dat als je al vroeg allerlei copingstrategieën vanzelfsprekend maakt, dat later positief effect sorteert.’

Zes modules, 24 lessen

De methode is onderverdeeld in zes modules met in totaal 24 lessen, verspreid over het schooljaar. Achtereenvolgens komen ‘gevoelens’, ‘communicatie’, ‘vriendschap’, ‘ruzie’, ‘verandering en verlies’, en ‘opnieuw beginnen’ aan bod. Bij elke les horen verhalen en vertelplaten waarin de kinderen Lisa, Bella, Tim en wandelende tak Zippy een hoofdrol spelen. De werkvormen zijn: rollenspellen, tekenen, kringgesprekken en allerhande oefeningen.

Als leerkracht krijgt u een map met een handleiding en zes eenvoudig te gebruiken werkboeken. De instructies voor de lessen van 45 minuten worden gedetailleerd beschreven, inclusief de benodigde materialen. Bij het lespakket horen kleurrijke vertelplaten, werkbladen, informatiebrochures voor ouders en diploma’s voor de kinderen.

Om u een indruk te geven van de Zippy-lessen kunt u een les downloaden.

Wat leren kinderen van Zippy’s Vrienden?

• hun gevoelens herkennen en uiten
• aandachtig luisteren
• hulp vragen en anderen helpen
• vrienden maken en blijven
• omgaan met eenzaamheid, afwijzing, pesten, overlijden
• conflicten met vrienden zelfstandig oplossen
• zich aanpassen aan nieuwe situaties

Training van de leerkracht en certificering

Als u als leraar met Zippy's Vrienden in de klas gaat werken, krijgt u een gerichte training van een dag. Voorafgaand aan de training ontvangen leerkrachten per mail een voorbereidende opdracht. Deze voorbereiding vraagt een tijdsinvestering van ongeveer 1, 5 uur. U leert in de training wat copingstrategieën zijn en oefent met het lesmateriaal. Na die voorbereiding zijn er nog twee terugkomdagen (2 x 1,5 uur) om ervaringen uit te wisselen en nieuwe modules voor te bereiden. Bovendien krijgt u een keer bezoek van een trainer in de klas: het praktijkbezoek met aansluitend een nabespreking (directe-feedback) van ongeveer 30 minuten. Leerkrachten ontvangen na uitvoering van het lesprogramma een certificaat dat gedurende drie jaar geldig is gerekend vanaf de start van de uitvoering. Om in aanmerking te komen voor een verlenging van de geldigheidsduur van het cerficaat is de leerkracht verplicht een cursus te volgen gedurende een dagdeel. 

De rol van ouders

Kinderen zullen thuis over Zippy vertellen, en veel ouders zullen hierdoor geïnteresseerd raken. Een speciale gids voor ouders geeft veel informatie. Bovendien zijn per module tips opgenomen voor spelletjes en activiteiten waarmee ouders de Zippy-lessen thuis kunnen ondersteunen.
Download de Gids voor Ouders

Reviews van collega’s:

• ‘Zippy’s Vrienden is makkelijk, eenvoudig en begrijpelijk, maar verrassend diepgaand.’
• ‘Zelfs de jongste kleuters bedenken oplossingen voor een probleem.’
• ‘Het is geweldig om bij kinderen veranderingen te zien. Maar nu merken ze ook bij zichzelf veranderingen op.’
• ‘Kinderen praten veel makkelijker over gevoelens en grijpen bij ruzie vaak terug op de Zippy-lessen.’
• ‘De kinderen zijn nu veel beter in staat hun conflicten op het schoolplein zonder mij op te lossen.’

De resultaten van een evaluatieonderzoek met 306 leerkrachten uit zes verschillende landen laten zien dat leerkrachten zeer enthousiast zijn over de effecten  van de Zippy-lessen:

• 84% geeft dat ze in de klas nu een gemeenschappelijke taal hebben om dagelijkse problemen te bespreken;
• volgens 80% van de leerkrachten was de sfeer in de klas verbeterd;
• door het programma heeft 95% van de leerkrachten de kinderen uit de klas beter leren kennen.

In onderstaande download vertelt een leerkracht uit Denemarken over het belang van Zippy’s Vrienden voor kinderen waar in de huidige maatschappij heel veel van gevraagd wordt. Belang van Zippy's Vrienden voor kinderen

Wilt u verder lezen over Zippy’s Vrienden?
Download de Gids voor Leerkrachten