Veel volwassenen spreken liever niet met hun kinderen over sterven en dood omdat ze denken dat het onderwerp kinderen bang of verdrietig maakt. Deze bezorgdheid is begrijpelijk maar onterecht. Door open over sterven en dood te praten helpen ouders kinderen om beter om te gaan met de gevoelens die sterven en dood losmaken. Dit geldt zelfs voor heel jonge kinderen. Onderzoek van de laatste 60 jaar heeft aangetoond dat volwassenen het veel moeilijker vinden om over dood te praten dan kinderen. Kinderen spreken open met elkaar over sterven en dood. Zonder zich ongemakkelijk te voelen stellen en beantwoorden ze vragen heel direct.,Helaas krijgen sommige kinderen al op jonge leeftijd te maken met dood en rouw. Als een grootouder, een ouder, een broer of zus overlijdt, is het belangrijk dat ze weten wat er gebeurd is en dat ze aangemoedigd worden om vragen te stellen en vrijuit te praten over de persoon die is overleden.

Dr. Riet Fiddelaers-Jaspers is gespecialiseerd in advisering van scholen bij onverwachte verdrietige gebeurtenissen en crisisbegeleiding. In haar boeken Afscheid voor altijd (1999), Jong verlies (2005) en Gedeeld verdriet; opzetten en begeleiden van rouwgroepen voor kinderen (2006) gaat ze in op dit thema. Desgevraagd zegt zij:

‘ Je kunt kinderen de verdrietige kanten van het leven niet besparen. Diep van binnen zouden we dat het liefste willen, liever hebben we zelf pijn en verdriet dan dat we onze kinderen zien lijden. Het is een natuurlijke behoefte en toch helpen we hen er niet mee. We doen kinderen juist te kort wanneer we hen in hun eentje laten worstelen met de schaduwzijden van het leven. Het beschermen leidt juist tot angst en eenzaamheid bij kinderen, het voelt voor hen of ze er buiten worden gehouden en het helemaal alleen moeten uitzoeken en oplossen. Bovendien is het een misverstand te denken dat kinderen zich niet bezighouden met de dood. Van jongs af aan zie je hen spelen rond het thema dood: ze schieten elkaar zogenaamd neer (en staan weer op), ze spelen begrafenisje of laten auto’s flink botsen met elkaar. Uit onderzoek blijkt dat 87% van de twaaljarigen heeft meegemaakt dat iemand in hun omgeving is overleden. Kinderen zijn dus veel meer ervaringsdeskundig dan we denken.

Voor ouders die zelf in een rouwverwerkingsproces zitten, kan het heel moeilijk zijn om in deze situatie met hun kinderen te communiceren. Toch is het belangrijk dat kinderen hun gevoelens en angsten kunnen uiten. Een kind dat een van zijn ouders, een broer of zus heeft verloren, kan boos zijn of zich schuldig voelen. Als deze gevoelens niet worden geuit, kan dat jaren later tot grote problemen leiden. Ook als kinderen heel emotioneel worden, zullen ze altijd open over hun emoties willen praten.Daarbij is het van het grootste belang dat u elk kind op zijn eigen niveau aanspreekt, aandachtig naar zijn of haar gevoelens en vragen luistert en het duidelijk en eerlijk informatie geeft.’

Heeft u vragen over kinderen die met een verlies door de dood te maken krijgen? De brochure van Riet Fiddelaers-Jaspers 'De meest gestelde vragen over kinderen en de dood' kunnen wij van harte aanbevelen.
Bestel brochure 'Meest gestelde vragen over kinderen en de dood 

Wilt u zich uitgebreider verdiepen in het thema kinderen en verlies dan raden we u het boek Jong verlies: rouwende kinderen serieus nemen aan. Bestel het boek Jong verlies

Heeft u behoefte aan meer informatie en advies over omgaan met dood en verlies bij kinderen? Dan verwijzen wij u graag naar Riet Fiddelaers-Jaspers